همانطور که میدانید مفاهیمی همچون بیت کوین، رمز ارز یا ارز دیجیتال و بلاکچین، در دنیای امروز به بحث های اصلی هر جمعی در تمام نقاط دنیا تبدیل شده‌اند و دیگر نمی توان از یادگیری آن ها سر باز کرد. چرا که همانطور که اینترنت در طی 20 سال گذشته دنیا را تسخیر کرد، بلاکچین نیز با تمام نقاط ضعف و قوت خود، آمده است تا بماند و اقتصاد دنیا را تحت تاثیر قرار دهد. پس تا دیر نشده به یادگیری این تکنولوژی بپردازید و سرمایه گذاری خود را از همین امروز آغاز کنید.
بیت کوین چیست ؟
بیت کوین نوعی پول دیجیتال است، یعنی مانند دلار، یورو و ریال ولی با این تفاوت که دیگر خبری از سکه و پولهای کاغذی که دولت ها تولید میکنند نیست بلکه این ارز در کامپیوترها بصورت مجازی تولید و نگهداری میشود.
درواقع بیتکوین نوعی ارز بدون پشتوانه و غیر متمرکز است که مبادلات آن بصورت همتا به همتا یعنی بدون دخالت سازمان خاصی صورت می‌پذیرد. در ادامه درباره بدونه پشتوانه و غیر متمرکز بودن این ارز بیشتر توضیح خواهیم داد و سعی کرده‌ایم به بسیاری از سوالات شما درباره بیتکوین پاسخ دهیم.
بیشتر بدانیم: پشتوانه بیت کوین چیست؟
چرا بیت کوین به وجود آمد و کار بیت کوین چیست؟
تا قبل از ظهور بیت کوین، ارزهای دیجیتال دیگری هم وجود داشتند، اما این ارزها دارای یک مشکل بزرگ بودند، مشکل دوبار خرج کردن، یعنی شما می‌توانستید پولی را که یکبار با آن یخچال خریده اید مجددا برای خرید تلویزیون هم استفاده کنید، و زمانی فروشندگان متوجه این موضوع می‌شدند که کار از کار گذشته بود. برای جلوگیری از این مشکل مراکزی جهت نظارت و پیگیری تراکنش ها ایجاد شدند، این سازمانها با برسی حساب شخصی افراد مانع ایجاد چنین مسائلی می‌شدند .
اما بیت کوین روشی امن و سریع برای انتقال و ذخیره دارایی ها بود. و مشکل دوبار خرج کردن را بدون نظارت نهاد مرکزی رفع کرد. طبیعی بود که جامعه جهانی به چنین ارزی علاقه نشان دهد. اگر بخواهیم کمی دقیق تر توضیح دهیم کار بیت کوین ایجاد بستری امن و غیر قابل نفوذ جهت تراکنش های مالی بصورت غیر متمرکز (بدون نظارت سازمان یا نهاد خاصی) است. درواقع در تراکنش های بیتکوینی هیچ اطلاعات هویتی از صاحب
حساب وجود ندارد اما در عین حال تاریخچه تراکنش ها برای کلیه کاربران قابل رویت میباشد.
بیت کوین چگونه بوجود آمد؟
در ابتدا شخصی یا گروهی بنام ساتوشی ناکوموتو در اواخر سال 2008 ایده بیتکوین را به عنوان یک پول مجازی و برمبنای ریاضیات مطرح کرد و برای جلوگیری از دوبار خرج کردن این ارز، پایگاه داده قدرتمندی بنام بلاکچین را خلق نمود. هویت اصلی ساتوشی ناکاموتو مشخص نیست و تا کنون افراد زیادی ادعا کرده‌اند که ساتوشی ناکاموتو هستند اما هیچکدام مدارک لازم برای اثبات ادعای خودرا نداشته اند.همچنین لیستی از افرادی که احتمال میرود سازنده اصلی بیت کوین باشند وجود دارد.
بدون پشتوانه بودن بیت کوین به چه معناست؟
جهت درک مفهوم ارز بی پشتوانه اجازه دهید ابتدا به دو سوال اساسی پاسخ دهیم و سپس به توضیح آن بپردازیم.
سوال اول:
حتما از خودتان پرسیده‌اید که پشتوانه بیت کوین چیست؟ خب پاسخ شما خیلی ساده است، بیتکوین هیچ پشتوانه ای ندارد و از آن به عنوان ارز بدون پشتوانه نام می‌برند.
سوال دوم:
ارزهای فیزیکی مانند دلار و یورو چه پشتوانه‌ای دارند؟ پاسخ مجددا همان است، ارز های فیزیکی هم بدون پشتوانه هستند.
اجازه دهید در این باره کمی بیشتر توضیح دهیم، در طول تاریخ، کالا و محصولات بسیاری به عنوان ارز مورد استفاده قرار گرفته‌اند مانند طلا، نقره، نمک و حتی سیگار. کافیست مردم به یک کالا اعتماد کنند تا به آن اعتبار ببخشند. در واقع همین ارزهای فیزیکی مانند دلار و یورو هم پشتوانه خاصی ندارند بلکه این اعتماد و درک مردم و اعتبار دولتی که یک ارز را به چاپ میرساند است که به آن پشتوانه میبخشد، درست مانند اعتمادی که مردم نسبت به طلا یا نمک داشتند و جهت انجام مبادلات خود از آن استفاده میکردند.
شاید این سوال برایتان مطرح شود که مگر پشتوانه ارزهای فیزیکی مانند دلار، طلا نیست؟ در پاسخ باید بگوییم خیر، در گذشته پشتوانه ارزها توسط فلزات گرانبها مشخص میشد اما امروزه این اسکناس‌های فیزیکی که در دست دارید دیگر پشتوانه‌ای همچون طلا ندارند و اصطلاحا به آنها پول بدون پشتوانه یا فیات گفته میشود، در واقع پشتوانه اسکناس های امروزی به اعتبار دولتی که آنها را به چاپ رسانده است برمی‌گردد.
شاید جالب است بدانید تنها 20 درصد طلایی که به عنوان پشتوانه ارزهای فیزیکی در نظر دارید(که البته دیگر پشتوانه محسوب نمیشوند) وجود خارجی دارند و 80 درصد آن فقط بطور قراردادی مورد معامله قرار میگیرد.
بنابراین دور از ذهن نیست که بیتکوین هم مانند سایر ارزهای فیزیکی بدونه پشتوانه ولی ارزشمند باشد.
چرا به بیت کوین ارز غیر متمرکز میگویند؟
برای درک این موضوع بهتر است ابتدا به توضیح مفهوم ارزهای متمرکز بپردازیم
ارزهای فیزیکی مانند دلار و یورو متمرکز هستند در مکانیزم ارزهای متمرکز دولت، سازمان، بانک مرکزی یا نهاد خاصی بر آنها نظارت و کنترل دارد بنابراین همواره آثار زیانباری همچون تورم و تحریمات سیاسی این ارزها را تهدید میکند و موجب کم شدن ارزش آنها میشود.
همچنین در سیستم ارزهای متمکز دولت بدون اجازه، به اطلاعات کلیه حساب ها دسترسی دارد و در صورت صلاح‌دید ممکن است یک تراکنش را لغو یا مبلغی را از حساب شخص بلوکه کند.
اما ارز های غیر متمرکز تحت نظارت دولت یا سازمانها نیستند بنابراین از تخریب و کم ارزش شدن به دلیل مسائلی که در بالا گفته شد در امان خواهند ماند.
ویژگی غیر متمرکز بودن بیت کوین سبب شده است که کنترل ارزش این ارز به دست مردم باشد و هیچ دولتی اجازه لغو یا تغییر در تراکنش های رمز ارزها را نداشته باشد. اما در عین حال کلیه کاربران اجازه مشاهده تاریخچه تراکنش‌ها را خواهند داشت.
قیمت بیت کوین چگونه مشخص میشود؟
همانطور که گفته شد بیتکوین ارزی غیر متمرکز است، بنابراین قیمت آنرا سازمان یا شخص خاصی مشخص نمیکند. اگر این سوال برایتان پیش آمده است که چرا بیتکوین ارزان یا گران میشود؟ در پاسخ باید بگوییم که ارزش بیتکوین هم مانند طلا برحسب دو شاخص مهم یعنی عرضه و تقاضا مشخص میگردد. درصورتی که میزان تقاضای بازار بیش از عرضه باشد قیمت جهانی روند نزولی پیدا خواهد نمود.
یکی از دلایلی که سبب علاقه مردم به سرمایه گذاری روی رمز ارزها شده است همین عدم وابستگی قیمت آن به دولت‌هاست.
بیشتر بدانیم: پیشبینی قیمت بیتکوین در سال 2020 از نظر متخصصین
بلاکچین چیست؟
فرض کنید که شما میخواهید برای دوستتان مبلغی پول ارسال کنید. در حالت عادی کاری که انجام میدهید این است که به بانک میروید و درخواست ارسال پول از حساب خود به حساب دوستتان را صادر میکنید. با انتقال پول از حساب شما به حساب دوستتان، بانک، معامله انجام شده را ثبت، و هردو حساب گیرنده و فرستنده را به روزرسانی میکند. اما در این روند یک مشکل وجود دارد: اطلاعات ثبت شده از معاملات به راحتی میتوانند دست کاری شوند!
در همین نقطه است که بلاکچین وارد میشود.
بیایید مثالی از صفحه spread sheet گوگل بزنیم. در این صفحه که مانند یک اکسل آنلاین میباشد، تمام کامپیوترها در سراسر دنیا میتوانند نسخه به اشتراک گذاشته شده آن را در اختیار داشته باشند. به عبارت دیگر این spread sheet یا صفحه گسترده میتواند حاوی اطلاعات مربوط به تراکنش های انجام شده، بین افراد واقعی باشد. همه میتوانند به این صفحه گسترده دسترسی داشته باشند اما هیچکس نمیتواند اطلاعات آن را تغییر دهد. حال بلاکچین نیز درست مانند spread sheet عمل کرده، با این تفاوت که اطلاعات وارد شده به اکسل گوگل (spread sheet) در ستون ها و ردیف ها ذخیره میشوند و اطلاعات وارد شده به بلاکچین، در بلوکها.
بلوکهای بلاکچین حاوی داده های اطلاعاتی میباشند و در زمانی که داده ها اضافه میشوند، این اطلاعات در بلوک های بعدی ذخیره و نگهداری شده و بدین ترتیب زنجیره ای از بلوکها و یا همان بلاک (بلوک) چین (زنجیره)، تشکیل میشود. ( اولین بلوک در یک بلاکچین، بلاک genesis نام دارد). به زبانی دیگر، بلاکچین یک دفترچه توزیع شده از اطلاعات است. این بدان معنی است که اطلاعات این دفترچه بین تمام گره های شبکه توزیع شده و هر گره یک نسخه از تراکنش ها و اطلاعات را در دست دارد.
به طور خلاصه گره های شبکه بلاکچین میتوانند انواع مختلفی از جمله کامپیوترهای معمولی و دستگاه های ماینر باشند.
نحوه کارکرد بلاکچین
در یک بلاکچین، ابتدا یک گره کاربر معامله را با امضای دیجیتالی و کلید خصوصی خود درخواست میدهد. حال معامله درخواست شده میتواند نشانگر اقدامات متفاوتی در یک بلاکچین باشد. به عنوان مثال داده های مذکور میتوانند شامل اطلاعاتی همچون مبلغ معامله شده توسط دو کاربر، قوانین مربوط به معامله، آدرس عمومی فرستنده و گیرنده و اعتبار تراکنش باشند.
پس از صدور درخواست معامله توسط یک کاربر، این درخواست به اصطلاح به صورت سیل وار به تمام گره های شبکه سرازیر میشود. گره ها نیز بر اساس معیار های از پیش تعیین شده سعی میکنند تا معامله مذکور را اعتبارسنجی کنند. هر گره ای که سریع تر بتواند معامله را اعتبارسنجی کند، پاداش (ارز دیجیتال) دریافت میکند (پروسه ماینینگ). سرعت تایید معامله توسط گره ها، به دستگاه های محاسباتی آن ها بستگی دارد. به عبارتی هرچه که یک دستگاه ماینر قدرت محاسباتی بیشتری داشته باشد، سرعت اعتبارسنجی آن نیز بیشتر شده و پاداش بیشتری از شبکه دریافت میکند.
سپس در زمانی که تراکنش درخواست شده توسط گره ها اعتبارسنجی شد، اطلاعات مربوط به آن در بلوکی از بلاکچین ذخیره شده و بدین ترتیب، تراکنش مذکور اولین تایید خود را دریافت میکند.
حال بلوک جدید ایجاد شده اکنون به بخشی از دفترچه توزیع شده بلاکچین افزوده میشود و بلوک بعدی با استفاده از تکنیک رمزنگاری هش، خود را به بلوک ما وصل میکند. در این مرحله تراکنش ما، دومین تایید خود، و بلوک ما دومین تایید خود را دریافت میکند.
تمام تراکنش های انجام شده سپس با اضافه شدن هر بلوک دوباره تایید میشوند. به طور معمول پس از 6 تایید، تراکنش ما به طور کامل تایید شده محسوب میشود.
قرارداد هوشمند چیست؟
به منظور رسیدن به جواب این سوال، به نکات زیر توجه نمایید.
- یک قرارداد هوشمند، درواقع توافقی است بین طرفین معامله، و در قالب کد های کامپیوتری. قراردادهای هوشمند بر روی بلاکچین اجراشده و در نتیجه قابل تغییر نمیباشند.
- تراکنش ها و معاملات در یک قرارداد هوشمند توسط تکنولوژی بلاکچین پردازش و تایید میشوند. این بدان معناست که افراد برای انجام معاملات لازم ندارند تا به کسی اعتماد کنند.
- معاملات در قرارداد های هوشمند، تنها زمانی انجام میشوند که شرایط موجود در قرارداد، تحقق یابند.
نحوه کارکرد قراردادهای هوشمند
برای متوجه شدن نحوه کارکرد قراردادهای هوشمند فرض کنید که باب قصد دارد تا خانه آلیس را خریداری کند و این توافق به صورت یک قرارداد هوشمند در اتریوم شکل گرفته است. قرارداد یاد شده به صورت کد، نشانگر این عبارت ساده است : "اگر باب 300 اتر برای آلیس ارسال کند، پس خانه به باب تعلق میگیرد." در زمانی که این قرارداد بر روی بلاکچین اتریوم کد شود، دیگر قابل تغییر نبوده و در نتیجه باب میتواند با خیال راحت و بدون نیاز به اعتماد به کسی، 300 اتر برای آلیس ارسال نماید.
در صورت عدم استفاده از قراردادهای هوشمند، پروسه هایی که باید طی شوند شامل این است که باب و آلیس به کمپانی های واسطه از جمله بانکها، وکلا و مشاورین املاک پول پرداخت کنند و زمان زیادی را برای این کارها صرف کنند.
حال ممکن است این سوال پیش بیاید که در صورت هک شدن سیستم بلاکچینی اتریوم، بر سر پولهای ارسال شده چه میاید؟ جواب ساده است.
به طور خلاصه، بلاکچین اتریوم، یک بستر توزیع شده و غیر متمرکز است. یعنی هیچ سازمان و نهادی آن را کنترل نمیکند. بنابراین برای هک کردن این سیستم که در دست هزاران هزار کاربر میباشد، هکر ها باید بیش از نیمی از گره ها را در دست بگیرند که این کار بسیار هزینه بر تر از هک نکردن سیستم است. به زبان ساده تر، بلاکچین هایی مانند اتریوم و بیتکوین به گونه ای طراحی شده اند که کاربران تنها در صورت "صداقت" داشتن میتوانند با آنها کار کنند. پروتکلی که این امر را تحقق میبخشد BFT نام دارد.
استخراج بیت کوین، چرا و چگونه؟
با وجود اینکه استخراج و ماینینگ بیت کوین و یا به طور کلی ارزهای دیجیتال، کاری پر دردسر و پر هزینه میباشد، برای بسیاری از سرمایه گذاران فعالیتی جذاب محسوب میشود. چراکه همانطور که از نام آن پیداست، ماینرها در ازای این عمل، ارز دیجیتال دریافت میکنند. با این حال اگر شما نیز به استخراج ارز های دیجیتال و بیتکوین علاقه دارید، ابتدا در مورد آن تحقیق کرده و سپس وقت و هزینه خود را صرف آن کنید.
همانطور که میدانید دستاورد اصلی ماینرهای بیتکوین این است که آنها به ازای کاری که انجام میدهند، بیتکوین دریافت میکنند. اما این نکته را به خاطر داشته باشید که برای کسب بیتکوین، حتما نباید آن را استخراج کرد. شما میتوانید در صرافی های ارزهای دیجیتال، با استفاده از پول فیات و یا همان پول نقد بیت کوین خریداری کنید و یا در کمک به تبلیغات در یکسری از سایتها بیت کوین جایزه بگیرید. به عنوان مثال وبسایت steemit این امکان را به کاربران میدهد که با انجام تبلیغات برای این سایت، ارز دیجیتال STEEM دریافت کرده و سپس در صرافی ها آن را بیتکوین تبدیل کنند.
آموزش نحوه استخراج به کودک 5 ساله
فرض کنید که من به دو تا از دوستانم میگویم که در حال فکر کردن به عددی بین 1 تا 100 هستم. من عدد مورد نظرم را یادداشت کرده و در پاکتی قرار میدهم. حال دوستان من برای اینکه در این مسابقه برنده شوند، نیازی نیست که عدد دقیق را حدس بزنند. بلکه فقط کافی است تا اولین نفری باشند که نزدیک ترین عدد، اما کوچکتر از عدد من را حدس بزنند. مثلا اگر من عدد 21را در ذهن داشته باشم و دوست X عدد 22را حدس بزند (22>21)، از بازی حذف میشود. اگر دوست y عدد 16 را حدس بزند، برنده مسابقه است.
حال تصور کنید که من این سئوال را از میلیون ها ماینر پرسیده ام و به جای عدد 1 تا 100، یک عدد 64 رقمی را هدف قرار داده ام. بله پاسخ بسیار سخت خواهد شد و برای حل آن به دستگاه های قوی محاسباتی نیاز خواهد بود.
درآمد یک ماینر چه قدر است؟
پاداش استخراج بیت کوین، هر 4 سال یک بار نصف میشود. به عنوان مثال در سال 2009، در زمانی که اولین بیتکوین استخراج شد، پاداش استخراج به ازای هر بلوک برای ماینر ها 50 عدد بیتکوین بود. به عبارت دیگر ماینر ها در ازای استخراج هر بلوک 50 بیتکوین دریافت میکردند. در سال 2012 این میزان به 25 عدد و در سال 2016 که سطح فعلی میباشد 12.5 بیتکوین است. هاوینگ بعدی (اصطلاحی برای نصف شدن پاداش بیتکوین در هر 4 سال) در اواخر سال 2020 است که میزان پاداش را به ازای هر بلوک به 6.25 بیتکوین میرساند. پس اگر فردی در سال 2019 که بیتکوین در حدود 9300 دلار قیمت داشت، به استخراج میپرداخت، به ازای ماین هر بلوک، 116250 دلار کسب میکرد. (یعنی 9.300 X 12.5)
شبکه لایتنینگ بیت کوین، راه‌حلی برای مقیاس‌پذیری!
شبکه لایتنینگ یک فناوری لایه دوم برای بیت کوین است که از کانالهای ریز پرداختی، به منظور بهبود مقیاس پذیری شبکه استفاده میکند. کاری که شبکه لایتنینگ انجام میدهد این است که معاملات خرد را از شبکه اصلی جدا کرده و با این کار سرعت تراکنش ها را بالا، و کارمزد ها را به حداقل میرساند.
یکی از دیگر فوایدی که این شبکه برای بلاکچین بیت کوین دارد این است که استفاده روزانه از بیت کوین را چندین برابر کرده است. شبکه لایتنینگ همچنین قادر است که به صورت خارج زنجیره ای فعالیت کند. این ویژگی شبکه لایتنینگ به کاربران این امکان را میدهد که ارزهای دیجیتال خود را بدون نیاز به صرافی‌ها، به یکدیگر تبدیل کنند.
نحوه کارکرد شبکه لایتنینگ
شبکه لایتنینگ درست همانند بلاکچین اصلی بیت کوین، کنترل و هدایت تراکنش‌های مالی را از دست نهادهای مرکزی خارج میکند. اما نکته‌ای که باید درمورد این فناوری به خاطر داشته باشید این است که شبکه لایتنینگ تنها برای انجام تراکنش‌های کوچک ساخته شده و برای انجام تراکنش‌های بزرگ، کاربران باید به شبکه اصلی بیت کوین مراجعه کنند. حال برای یادگیری نحوه کارکرد این شبکه، به نکات زیر دقت نمایید:
- حداقل یکی از طرفین معامله باید یک کیف پول چند امضا، که مقداری بیت کوین در آن قرار دارد را تنظیم کنند.
- آدرس عمومی این کیف پول سپس در شبکه اصلی بیت کوین ثبت شده و مقدار بیت کوین ذخیره شده در آن نیز ذکر میشود.
- پس از راه اندازی کانال توسط طرفین معامله، آنها میتوانند با استفاده از بیت کوین ذخیره شده در کیف پول، به هر میزان که میخواهند، تراکنش انجام دهند و این تراکنش ها نیز در شبکه ثبت میشوند.
- با وجود این که تراکنش‌های انجام شده در شبکه لایتنینگ توسط ماینرها اعتبارسنجی نمیشوند، اما طرفین معامله پس از هر تراکنش باید موجودی حساب خود را به روزرسانی کنند.
- حساب به روز رسانی شده، تا زمان بسته شدن کانال توسط طرفین معامله، در شبکه اصلی آپلود نمی شود.
- هر زمان که طرفین تصمیم بگیرند که کانال را ببندند، باید یک کپی از موجودی حساب خود را در شبکه اصلی آپلود کنند.
نگاهی بر اصطلاح فورک در عرصه ارزهای دیجیتال
اصطلاح فورک در لغت به معنی چنگال بوده و در واقع به چند شاخگی در یک پلت فرم بلاکچینی اشاره دارد. اما چرا چند شاخگی رخ میدهد؟
در مقالات قبلی در مورد غیر متمرکز بودن پلتفرم های بلاکچینی بحث نمودیم. همانطور که میدانید غیر متمرکز بودن یک پلتفرم بدین معنی است که تمام کاربران در سراسر دنیا، مسئول کنترل و هدایت شبکه میباشند. این بدان معنی است که تمام کاربران درمورد قوانین اعمال شده در شبکه رای گیری کرده و با آنها موافق هستند. حال در صورتی که پس از مدتی، تعدادی از کاربران بخواهند شبکه را تغییر داده و قوانین جدیدی را در طی به روز رسانی در آن وضع کنند، فورک و یا چند شاخگی رخ میدهد.
پس به طور خلاصه، اصطلاح فورک به منظور به روزرسانی و یا تغییر در شبکه به کار میرود. لازم به ذکر است که در صورت فورک شدن یک شبکه، اتفاقی که می افتد این است که یک بلاکچین به دو بلاکچین تبدیل شده که به طور همزمان در یک شبکه فعالیت میکنند.
در دنیای ارزهای دیجیتال دو مدل فورک رخ میدهد:
- هارد فورک: نا سازگار با بلوک های قبلی
- سافت فورک: سازگار با بلوک های قبلی
هارد فورک چیست؟
هرگونه تغییر و یا به روز رسانی در پروتکل که قوانین قبلی شبکه را منسوخ بسازد و کد ها را از پایه تغییر دهد، هارد فورک نامیده میشود. این نوع از فورک دائمی بوده و کاربران به منظور استفاده از آن میبایستی آخرین نسخه از نرم افزار را در دست داشته باشند.
به عنوان مثال شما نمیتوانید برنامه اکسل 2015 را در نرم افزار اکسل 2003 باز کننید. چرا که اکسل 2015 با کد های قبلی سازگار نبوده و در طی به روزرسانی های متعدد، کل شبکه تغییر یافته است.
به طور مشابه، هنگامی که یک شبکه مانند بیت کوین در طی یک به روزرسانی دچار هارد فورک میشود، نسخه جدیدی از بلاکچین آن شکل گرفته و از ابتدا کد میشود. بنابراین افرادی که میخواهند در شبکه هارد فورک شده بیتکوین فعالیت داشته باشند، دیگر نمی توانند از ماینرهای قبلی و یا قوانین قبلی استفاده کنند. بنابراین از دلایل هارد فورک در شبکه های بلاکچینی میتوان به تغییر قوانین، اندازه بلوک ها، تغییر در عملکرد پروتکل های اجماع (مانند اثبات کار powو اثبات سهام pos) و میزان پاداش شبکه به ماینرها اشاره نمود.
مثالهایی از هارد فورک های معروف در شبکه بیت کوین:
از هارد فورک های معروف در شبکه بیت کوین میتوان به کوین های زیر اشاره نمود:
- لایت کوین (LTC)
- بیتکوین کش (BCH)
- دش(DASH)
- زی کش(ZEC)
- بیت کوین گلد(BTG)
- QTUM
سافت فورک چیست؟
سافت فورک یا چند شاخگی نرم بدین معنی است که در طی به روز رسانی شبکه، قوانین جدید وضع میشوند اما قوانین قدیمی منسوخ نمیشوند. از این رو اصطلاحا به این نوع فورک، فورک "سازگار با بلوک های قبلی" می گویند. در این نوع از چند شاخگی کاربران نیازی به بروزرسانی گره ها و نرم افزارهای مربوطه ندارند، اما ماینرها باید به منظور ادامه فعالیت، بروزرسانی شوند.
به عنوان مثال سافت فورک Segwit شبکه بیت کوین که در آگوست سال 2017 فعال شد، به منظور افزایش مقیاس پذیری این شبکه، توسعه یافته بود. بدین معنی که کاربران شبکه بیت کوین میتوانند با استفاده از نرم افزار segwit تراکنش های خود را با سرعت بیشتری انجام دهند.
کوین، توکن و آلت کوین، شباهت ها و تفاوت ها
کوین چیست؟
به طور خلاصه اصطلاح کوین برای رمز ارزی به کار میرود که در بلاکچین مخصوص به خود فعالیت میکند. از معروف ترین کوینها میتوان به بیت کوین، لایت کوین و اتر اشاره نمود. تراکنش‌های انجام شده با این کوینها میتوانند بین افراد مختلف صورت بگیرد. با این حال هیچگونه کوین فیزیکی بین افراد رد و بدل نمیشود، بلکه تمام کوین‌های مبادله شده بر روی بستر بلاکچین مخصوص به خود قرار میگیرند. به عبارت دیگر، کوین‌های خرید و فروش شده اطلاعاتی هستند که بر روی دیتا بیسی به نام بلاکچین ثبت میشوند.
موارد استفاده از کوین:
بیشتر کوین‌های دیجیتالی، درست مانند کوین‌های فیزیکی (پول کاغذی) مورد استفاده قرار میگیرند. بدین معنی که همان استفاده‌ای که از پول‌هایتان در حساب های بانکی میکنید، از کوینها نیز همان استفاده را میکنید. یعنی این سه مورد:
- برای ارسال پول و خرید کالا
- برای ذخیره و پس انداز کردن
- برای ارزش گذاری بر کالا‌ها
برای بهتر متوجه شدن این امر به مثال زیر توجه کنید:
- از بیت کوین میتوان به عنوان یک روش پرداختی برای خرید کالا های متفاوت استفاده کرد.
- شما میتوانید بیت کوین خود را پس انداز کرده و در صورت لزوم آن را به ارزهای دیجیتالی، پول نقد و یا کالا تبدیل کنید.
- به هر نوع کالایی میتوان یک قیمت، بر اساس بیت کوین نسبت داد. مثلا یک بسته شیر 1 دلاری 0.001 BTCمیباشد.
پس تا اینجا متوجه شدیم که بیت کوین تمام جوانب پول فیزیکی را داشته و عموما در همین راستا مورد استفاده قرار میگیرد. با این حال کوین‌های زیادی هستند که علاوه بر کاربردی مانند پول، فواید دیگری نیز دارند.
مثال هایی از کوین‌های معروف:
- Bitcoin
- Ethereum
- Ripple
- Bitcoin Cash
- Cardano
- Monero
- Litecoin
- NEO
- Stellar
- IOTA
- NEM
به خاطر داشته باشید که در حال حاضر وبسایت Coinmarketcap بیش از 900 کوین را بر بستر خود لیست کرده است که کوین‌های نام برده شده معروف ترین آنها میباشد.
توکن چیست؟
بسیاری از افراد توکنها را با نام کوین‌های دیجیتال خطاب میکنند که این امر کاملا نادرست است. برخلاف کوین که به معنی سکه و یک ارزش قایل ذخیره میباشد، توکن در لغت به معنی نشانه است. در عرصه رمز ارزها نیز از کلمه توکن به عنوان یک نشان دیجیتالی از یک پروژه تازه کار، استفاده میشود.
حال بزرگترین تفاوت توکن با کوین این است که توکنها بر روی بلاکچین سایر کوینها ساخته میشوند. جالب است بدانید که با ساخته شدن قراردادهای هوشمند توسط پلت فرم‌هایی مانند اتریوم، نئو و لیسک (lisk) توسعه دهندگان قادرند تا توکنهای خود را با استفاده از قراردادهای هوشمند، بر روی بلاکچین های نام برده انتشار دهند.
توکن‌هایی که بر روی پلت فرم اتریوم ساخته میشوند توکنهای ERC20 و توکن‌هایی که بر روی بستر NEO ساخته میشوند NEP5 نام داند.
پس به طور خلاصه، برخلاف کوینها، هر شخصی میتواند توکن مخصوص به خود را ساخته و آن را به راحتی انتشار دهد. از نظر فنی، ساخت و توسعه یک توکن برای افرادی که برنامه نویسی را در حد ابتدایی بلد هستند، امری است بسیار ساده. با این حال به خاطر داشته باشید که به منظور توسعه یک توکن بر روی بلاکچین، توسعه دهندگان باید برای تایید توکن خود در شبکه، به ماینرها کوین بومی آن بلاکچین را بپردازند. به عنوان مثال اگر فردی بخواهد توکن خود را در شبکه اتریوم انتشار دهد، می‌بایست مقداری ETH را به منظور تایید تراکنش‌های توکن خود توسط ماینرها، به شبکه پرداخت کند.
ساخت توکن چه فایده ای دارد؟
همانطور که گفته شد توسعه دهندگان توکنها میتوانند رمز ارز خود را بر روی بلاکچین های دیگر انتشار دهند. این بدان معنی است که با این کار در وقت توسعه دهندگان صرفه جویی میشود. همچنین به دلیل معتبر بودن بلاکچین های بزرگ، مشکلات امنیتی کمتری توکنهای جوان را تهدید میکند. فایده دوم ساخت توکن بر بسترهای بلاکچینی این است که به منظور ساخت یک پلت فرم بلاکچینی جدید، توسعه دهندگان باید تعداد زیادی دستگاه ماینر جمع کرده تا بتواند تراکنش ها را اعتبار سنجی کند. بدیهی است که برای ساخت یک بلاکچین قوی، دستگاه های ماینر زیادی لازم است. بنابراین از نظر مالی نیز، توسعه توکنها بر روی سایر پلت فرم ها امری است منطقی!
انواع توکنها:
در فوریه سال 2018، مقامات مالی کشور سوئیس (FINMA) طی انتشار دستورالعملی مبنی بر نحوه استفاده از رمز ارزها، انواع مختلفی از توکنها را نیز مورد بررسی قرار داد.
توکنهای امنیتی (security tokens):
توکنهای امنیتی یا همان STO ها در واقع ICO هایی هستند که از نظر قانونی مورد بررسی قرار گرفته اند و قوانین اوراق بهادار سنتی برای آنها صادق میباشد.
توکنهای سهامی (equity tokens):
اگر توکن ایجاد شده در یک بلاکچین، صادر شده توسط یک کمپانی باشد و یا توکن مذکور سهامی از یک شرکت باشد، به آن توکن equity گفته میشود. هرچند که در حال حاضر کمپانی ها از صدور چنین ICO هایی به منظور فروش سهام خود، خودداری میکنند چرا که قوانین و مقررات زیادی را باید پشت سر بگذارند.
توکنهای ابزاری (utility tokens):
به توکنهای ابزاری توکنهای کاربردی نیز گفته میشود. چرا که این ICO ها در واقع به منظور دسترسی کاربران به یک کالا و یا سرویس صادر میشوند.
توکنهای پرداختی (payment tokens):
همانطور که از نام این توکنها برمی آید، تنها هدف این ICO ها پرداخت برای کالا و یا سرویس میباشد.
مثال هایی از توکنهای معروف:
- EOS
- TRON
- Tether
- Vechain
- ICON
گفتنی است که تمام توکنهای نام برده شده در پلتفرم اتریوم صادر شده اند به جز تتر که در بلاکچین omni در حال فعالیت است.
و در آخر این نکته را یاد آور میشویم که توکن هایی که بر روی بلاکچین های دیگر فعالیت دارند میتوانند پس از مدتی که پیشرفت کردند، بلاکچین خود را ساخته و به کوین تبدیل شوند.
آلت کوین چیست؟
واژه آلتکوین در لغت به معنی کوین جایگزین است. این کلمه از این ایده بر می آید که بیت کوین رمزارز اصلی بوده و سایر کوین ها و توکنها به عنوان جایگزین برای آن صادر شده اند. حال نکته جالب در این باره این است که اصطلاح آلت کوین، بیشتر برای توکن هایی که بر روی بستر اتریوم ساخته میشوند، به کار میرود و نه برای کوین ها!
از زمان ساخته شدن بیت کوین در سال 2008 تا کنون بیش از 2000 آلت کوین صادر شده است که بساری از آنها خود را نسخه های اصلاح شده ای از بلاکچین بیت کوین می‌دانند. به اینگونه آلتکوین ها هارد فورک گفته میشود که عموما از طریق پروتکل اجماع POW بیتکوین، استخراج میشوند.
کیف پول دیجیتالی چیست؟
کیف پول دیجیتالی در واقع نوعی نرم افزار است که به منظور نگهداری از کلیدهای خصوصی کاربران استفاده میشود. همانطور که میدانید برای انجام تراکنش های مالی بر بستر بلاکچین، شما دو نوع کلید دارید. کلید های خصوصی و کلید های عمومی. کلید های عمومی مانند شماره حساب بوده و افراد به منظور ارسال پول برای شما از آنها استفاده میکنند. در مقابل کلیدهای خصوصی مانند رمز بانکی میباشد و به تبع، هیچکس نباید به آن دسترسی داشته باشد. بنابراین حفظ و نگه داری از کلیدهای خصوصی یکی از مهمترین اقداماتی است که پس از ورود به این عرصه باید به خوبی انجام شود.
در همین راستا، کیف پولهای دیجیتالی درست همانند سوویچ ماشین، در بلاکچین کاربرد دارند. شما بدون کلید نمیتوانید هیچ ماشینی را روشن کنید. به همین ترتیب در صورت نبود کلیدهای خصوصی نیز هیچ اثباتی مبنی بر اینکه شما صاحب رمز ارزهایتان می‌باشید وجود ندارد.
وظیفه کیف پولهای دیجیتالی چیست؟
همانطور که گفته شد کیف پولهای دیجیتالی وظیفه دارند تا کلیدهای رمزنگاری شده که به منظور امضا دیجیتالی تراکنش ها به کار می‌روند را ذخیره کنند. علاوه بر این، آدرس دقیق رمز ارز افراد بر بستر بلاکچین به طور کامل در این کیف پول‌ها نگه داری میشوند. بدین ترتیب در صورتی که کاربران این کلیدهای شامل آدرس رمزارزهایشان را گم کنند، دیگر صاحب رمزارز خود نبوده و هیچگونه کنترلی بر داراییشان نخواهند داشت.
کیف پولهای گرم و سرد
کیف پولهای دیجیتالی به دو دسته کیف پولهای سرد(سخت افزاری) و کیف پولهای گرم (نرم افزاری) تقسیم میشوند. همانطور که از نام آنها پیداست کیف پولهای سرد، آفلاین و کیف پولهای گرم آنلاین میباشند.
از کیف پولهای گرم میتوان به کیف پول Coinbase اشاره کرد که به کاربران، والت آنلاین ارائه میدهد. کاربران این دسته از والت ها میتوانند اطلاعات را بر روی کامپیوتر و موبایل خود ذخیره کرده و آنها را مدیریت نمایند.
از طرف دیگر کیف پولهای سرد را میتوان به صورت آنلاین بر روی USB و هارد درایو ذخیره کرد. کمپانی های DashQT و Exodus.io دو نمونه از نرم افزارهای ذخیره ساز کیف پولهای سرد میباشند. به علاوه دستگاه هایی مانند Trezor و Ledger کیف پولهای سردی هستند که نرم افزار های ذخیره ساز بر روی آن ها تعبیه شده است. به عبارتی هنگام برقراری ارتباط با بلاکچین، کیف پولهای سخت افزاری به امن ترین شکل ممکن با کدها ارتباط برقرار میکنند.
امنیت کیف پولهای گرم بیشتر است یا کیف پولهای سرد؟
کیف پولهای سرد اساسا از کیف پولهای گرم امنیت بیشتری دارند. چرا که والت های سرد، آفلاین بوده و به اینترنت متصل نمیباشند. بیشتر حملات هکرها به کیف پول‌ها نیز در زمانی رخ میدهد که سرویس والت به اینترنت وصل بوده است.
به عنوان مثال در سال 2014 صرافی رمز ارزی MT.GOX در ژاپن مقدار 850000 بیتکوین کاربران که در کیف پولهای گرم خود ذخیره کرده بود را بر اثر هک شدن از دست داد. در سال 2018 نیز صرافی Coincheck یک میلیارد دلار را در کیف پول آنلاین خود از دست داد.